Δευτέρα 15 Οκτωβρίου 2012

Επαναλήψεις στο 1ο Κεφάλαιο Χημείας Γ Λυκείου - Βοήθημα "Γενική Χημεία Γ Λυκείου"

Το βιβλίο-βοήθημα "Γενική Χημεία για την Γ΄ Λυκείου" περιλαμβάνει την θεωρία (αναλυτικά και συνοπτικά) αλλά και πληθώρα μεθοδολογικά λυμένων ασκήσεων ώστε να βοηθήσει τον υποψήφιο στην προετοιμασία για τις πανελλαδικές.


Σχήμα  20,5 x 29,2
Eξώφυλλο / Εσωτερικό : Τετραχρωμία
Σελίδες: 417
ΙSBN 978-960-93-2031-3

 Το βιβλίο απευθύνεται κυρίως στο υποψήφιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση αλλά και σε όσους ενδιαφέρονται να καταλάβουν ή να θυμηθούν βασικές έννοιες στην Χημεία και περιλαμβάνει:

  • Όλη την αντίστοιχη θεωρία του σχολικού βιβλίου ενότητα προς ενότητα. Η ύλη παρουσιάζεται αναλυτικά, χωρίς λογικά άλματα και σε μορφή συζήτησης (με παραδείγματα από την καθημερινή ζωή, με ερωτήσεις-απαντήσεις, επεξηγήσεις καθώς και με λυμένα παραδείγματα ασκήσεων). Στόχος είναι να μπορούν να προσεγγίσουν νοηματικά την ύλη με μεγαλύτερη ευκολία οι αναγνώστες
  • Περισσότερα από 80 σχήματα/εικόνες έτσι ώστε να διευκολύνεται η κατανόηση, η σύνδεση και η αναπαράσταση των εννοιών που υπάρχουν στο κείμενο
  • Την θεωρία των ενοτήτων παρουσιασμένη και με συνοπτικό τρόπο σε μία σελίδα σε μορφή διαγραμμάτων ροής (για την επανάληψη της ύλης κάθε ενότητας).
  • Την ύλη προηγούμενων τάξεων που θεωρείται απαραίτητη για την κατανόηση των ενοτήτων (δίνεται με μορφή ενθέτου θεωρίας και με συνοπτικό τρόπο)
  • Μεγάλο αριθμό μεθοδολογικά λυμένων ασκήσεων (400 λυμένες ασκήσεις βήμα-βήμα) ώστε να βοηθηθεί η εμπέδωση της ύλης κάθε ενότητας ή ομάδας συγγενών ενοτήτων  Συμπεριλαμβάνονται θέματα των πανελλαδικών εξετάσεων της τελευταίας δεκαετίας
  • Λυμένες ασκήσεις - παραδείγματα στο τέλος κάθε ενότητας και η διασύνδεσή τους με αντίστοιχες ασκήσεις στο τέλος κάθε κεφαλαίου
  • Πρότυπες και συνδυαστικές ασκήσεις
Το βιβλίο διατίθεται στα παρακάτω βιβλιοπωλεία (μεταξύ άλλων):  Ιανός (Σταδίου 24, Αθήνα  –  Αριστοτέλους 7, Θεσ/νίκη), Κορφιάτης (Ιπποκράτους 6, Αθήνα) , ΕλευθερουδάκηςΠατάκης, Σαββάλας-Βιβλιορυθμός (Ζωοδ. Πηγής 18 & Σόλωνος, Αθήνα).
 Λεπτομερής περιγραφή του βιβλίου και αποσπάσματα του δίνονται στον παρακάτω ιστότοπο όπου είναι δυνατό να αγορασθεί και σε ειδική προνομιακή τιμή με αντικαταβολή (περιορισμένος αριθμός βιβλίων).  Για τους τρόπους αγοράς του βιβλίου πατήστε εδώ.  Τα έξοδα αποστολής είναι δωρεάν εντός  Ελλάδας για απλό δέμα.

Κυριακή 23 Σεπτεμβρίου 2012

Δόμηση Πολυηλεκτρονικών Ατόμων, Κβαντομηχανικό Πρότυπο του Ατόμου - Λυμένες Ασκήσεις Χημείας Γ Λυκείου

 Oι ασκήσεις προέρχονται από το βιβλίo-βοήθημα "Γενική Χημεία για την Γ΄ Λυκείου Θετ. Κατεύθυνσης"  του Κ. Καλαματιανού.  Λεπτομερής παρουσίαση του βιβλίου και αποσπάσματά του δίνονται στον ιστότοπο:


Το βιβλίο διατίθετα στον παραπάνω ιστότοπο σε ειδική προνομιακή τιμή με αντικαταβολή.  Διατίθεται επίσης στα εξής  βιβλιοπωλεία (μεταξύ άλλων): Ιανός (Αθήνα - Θεσ/νικη), Κορφιάτης,  Ελευθερουδάκης,  Βιβλιοχώρα.


  1. Ο αριθμός των ηλεκτρονίων στα p τροχιακά με την μεγαλύτερη ενέργεια στα στοιχεία της ομάδας 14  (ή  ΙV)  είναι: α) τρία  β) έξι  γ) δύο  δ) ένα  ε) τέσσερα
 Απάντηση: (γ)
 Η σωστή απάντηση είναι ότι ο αριθμός των ηλεκτρονίων στα p τροχιακά της εξωτερικής στιβάδας (τροχιακά με την μεγαλύτερη ενέργεια) είναι δύο (δηλαδή σωστή απάντηση είναι η (γ)).  Tα στοιχεία της ομάδας 14  (ή IV όπως ήταν γνωστή παλαιότερα) έχουν 4 ηλεκτρόνια στην εξωτερική τους στιβάδα. Από αυτά τα δύο καταλαμβάνουν το s τροχιακό της εξωτερικής στιβάδας και τα άλλα δύο τα p τροχιακά. Για παράδειγμα ας  πάρουμε  ενα από τα στοιχεία αυτά το  14Si .  Η ηλεκτρονιακή του δομή είναι:
Si     1s22s22p63s23p2
 H εξωτερική στιβάδα έχει γραφεί με κόκκινους χαρακτήρες. Οπως φαίνεται δύο από τα εξωτερικά ηλεκτρόνια καταλαμβάνουν το 3s τροχιακό και τα άλλα δύο τα 3p τροχιακά.



2. Ποιά από τις παρακάτω προτάσεις είναι λάθος; α) Εάν ένα ηλεκτρόνιο έχει κβαντικό αριθμό l = 2, οι μόνες δυνατές τιμές για το m είναι 0 και 1  β) Ένα ηλεκτρόνιο που έχει n = 3 δεν μπορεί να καταλαμβάνει  f τροχιακό   γ) Εάν ένα ηλεκτρόνιο έχει κβαντικό αριθμό n = 3 τότε μπορεί να βρίσκεται σε d τροχιακό  δ) Εάν ένα ηλεκτρόνιο έχει m = -1 μπορεί να βρίσκεται σε p, d ή f υποστιβάδα αλλά όχι σε s

 Απάντηση: (α).
 Από την θεωρία προκύπτει ότι η πρόταση (α) είναι λάθος. Ένα ηλεκτρόνιο με l = 2 μπορεί να έχει m = -2, -1, 0, 1, 2



3.  α) Γράψτε την ηλεκτρονιακή δομή για το άτομο του κασσίτερου 50Sn
 Aπάντηση: 1s22s22p63s23p64s23d104p65s24d105p2  ή σωστότερα    1s22s22p63s23p63d104s24p64d105s25p2
 β) Ο αριθμός των ασύζευκτων ηλεκτρονίων στο ουδέτερο άτομο του Sn είναι:   
 Aπάντηση: 2 ασύζευκτα ηλεκτρόνια σε p τροχιακά (συγκεκριμένα στα 5p τροχιακά)

 


Στα 5p τροχιακά του ατόμου του Sn υπάρχουν 2 ασύζευκτα ηλεκτρόνια


 γ) Ο αριθμός των ασύζευκτων ηλεκτρονίων στο Sn+4  είναι:
 Απάντηση: μηδέν          Η ηλεκτρονιακή δομή του Sn+4  είναι: 1s22s22p63s23p63d104s24p64d10


δ) Το ιόν του ινδίου (49Ιn) που είναι ισοηλεκτρονικό με το Sn+4 είναι:
Aπάντηση: In+3
Η ηλεκτρονιακή δομή του Sn+4  είναι: 1s22s22p63s23p63d104s24p64d10
Το Sn+4  έχει 50-4 = 46 ηλεκτρόνια. Επομένως το In πρέπει να αποβάλλει 3 ηλεκτρόνια ώστε τελικά να  έχει 49-3 =46.  Επομένως το ιόν που θα σχηματισθεί είναι το In+3.

Δευτέρα 10 Σεπτεμβρίου 2012

Κβαντικοί αριθμοί, Τροχιακά - Θεωρία και Ασκήσεις - "Γενική Χημεία Γ Λυκείου Θετ. Κατ." - Κ. Καλαματιανός

Η θεωρία στο άρθρο αυτό προέρχεται από την ενότητα 1.1.2 του βιβλίου  «Γενική Χημεία Γ΄ Λυκείου Θετικής Κατεύθυνσης» - Κ. Καλαματιανός.   Λεπτομερής παρουσίαση του βιβλίου, αποσπάσματά του και τρόποι αγοράς δίνονται στον ιστότοπο:

   
Το βιβλίο διατίθετα στον παραπάνω ιστότοπο σε ειδική προνομιακή τιμή.

  

Το βιβλίο διατίθεται επίσης στα παρακάτω βιβλιοπωλεία (μεταξύ άλλων):  Ιανός (Σταδίου 24, Αθήνα  –  Αριστοτέλους 7, Θεσ/νίκη), Κορφιάτης  (Ιπποκράτους 6, Αθήνα) , Γρηγόρη (Σόλωνος 71, Αθήνα),  ΕλευθερουδάκηςΠατάκης,  Σαββάλας-Βιβλιορυθμός (Ζωοδ. Πηγής 18 & Σόλωνος, Αθήνα), "Βιβλιοεπιλογή" Γ.Χ.  Αναστασάκης (Σόλωνος 110, Αθήνα) , Σ. Μαρίνης (Σόλωνος 76, Αθήνα),  Βιβλιοχώρα (Χαριλάου Τρικούπη 49, Αθήνα), ΒΕΡΓΙΝΑ, ΨΑΡΑΣ (Θεσ/νίκη), ΠΑΙΔΕΙΑ(Κανάρη 11, Λάρισα).

 Λεπτομερής περιγραφή του βιβλίου και αποσπάσματα του δίνονται στον παρακάτω ιστότοπο όπου είναι δυνατό να αγορασθεί και σε ειδική προνομιακή τιμή (περιορισμένος αριθμός βιβλίων).  Για τους τρόπους αγοράς του βιβλίου πατήστε εδώ.  Τα έξοδα αποστολής είναι δωρεάν εντός  Ελλάδας για απλό δέμα.


Στον Πίνακα 1-3 παρουσιάζεται πώς σχετίζονται οι κβαντικοί αριθμοί μεταξύ τους για τιμές του n=1 έως 3.
Λόγω των περιορισμών στις τιμές που μπορούν να πάρουν οι κβαντικοί αριθμοί ισχύει ότι:
  •  Κάθε στιβάδα με κύριο κβαντικό αριθμό (n) αποτελείται από (n) υποστιβάδες και κάθε υποστιβάδα αντιστοιχεί σε ένα διαφορετικό αριθμό για το l . Για παράδειγμα η στιβάδα με n=1 έχει l=0 και αποτελείται από μία υποστιβάδα την 1s. H στιβάδα με n=2 έχει l=0 και l=1 και αποτελείται από 2 υποστιβάδες την 2s (l=0) και την 2p (l=1).
Πίνακας 1‑3: Συσχέτιση των τιμών των κβαντικών αριθμών n, l και mL για τιμές του n από 1 έως και 3



n


Πιθανές τιμές του l


Σύμβολο υποστιβάδας


Πιθανές τιμές του mL



Αριθμός τροχιακών στην υποστιβάδα

Συνολικός αριθμός τροχιακών στην στιβάδα
1
0
1s
0
1
1
2
0
2s
0
1
4

1
2p
1, 0, -1
3
3
0
3s
0
1
9
1
3p
1, 0, -1
3
2
3d
2, 1, 0, -1, -2
5
  • Κάθε υποστιβάδα αποτελείται από ένα συγκεκριμένο αριθμό τροχιακών. Κάθε τροχιακό αντιστοιχεί σε μία διαφορετική τιμή του mL. Για παράδειγμα κάθε υποστιβάδα με l=0 (s υποστιβάδα) έχει mL= 0 (μία τιμή για το mL) και ένα τροχιακό. Κάθε υποστιβάδα με l=1 (p υποστιβάδα) έχει mL= 1, 0, -1 (τρεις τιμές για το mL) και τρία τροχιακά με διαφορετικό προσανατολισμό τα px, pz και py (δες παρακάτω την γραφική απεικόνιση των τροχιακών)
  • Ο συνολικός αριθμός των τροχιακών σε μία στιβάδα του ατόμου είναι:
Συνολικός αριθμός των τροχιακών σε μία στιβάδα του ατόμου με κβαντ. αριθμό (n) = n2

Ας δούμε την λύση μίας Ασκησης - Παράδειγμα (Ασκηση 119 σελ. 158 στο βιβλίο "Γενική Χημεία Γ Λυκείου Θετ. Κατ." - Κ. Καλαματιανός) για να κατανοήσουμε τα παραπάνω:


 Ποιος είναι ο μέγιστος αριθμός ηλεκτρονίων με κβαντικούς αριθμούς n=5, l=3; Εξηγείστε την απάντησή σας.

Απάντηση: 14 ηλεκτρόνια. Τα ηλεκτρόνια με βάση τους κβαντικούς αριθμούς που δίνονται θα βρίσκονται σε τροχιακό 5f (αφού n=5 και l=3). Θυμηθείτε ότι ο συμβολισμός 5f συνοπτικά δηλώνει επτά τροχιακά f με ίση ενέργεια και διαφορετικό προσανατολισμό. Επομένως ο μέγιστος αριθμός ηλεκτρονίων θα είναι (7 τροχιακά f  χ 2 ηλεκτρόνια/τροχιακό) =14 ηλεκτρόνια.

Για να αποδείξουμε το παραπάνω αρκεί να βρούμε τους πιθανούς συνδυασμούς κβαντικών αριθμών που μπορούν να έχουν τα ηλεκτρόνια στα τροχιακά που συμβολίζονται συνοπτικά 5f

n
l
mL
ms
Πιθανοί κβαντικοί αριθμοί






5







3
-3



+1/2

5, 3, -3, +1/2
5, 3, -3, -1/2
-2
5, 3, -2, +1/2
5, 3, -2, -1/2
-1
5, 3, -1, +1/2
5, 3, -1, -1/2
0
5, 3, 0, +1/2



-1/2
5, 3, 0, -1/2
+1
5, 3, 1, +1/2
5, 3, 1, -1/2
+2
5, 3, 2, +1/2
5, 3, 2, -1/2
+3
5, 3, 3, +1/2
5, 3, 3, -1/2

Όπως φαίνεται υπάρχουν 14 διαφορετικοί συνδυασμοί. Κάθε ένας συνδυασμός προσδιορίζει ένα ηλεκτρόνιο και το αντίστροφο. Επομένως 14 ηλεκτρόνια είναι ο μέγιστος αριθμός ηλεκτρονίων στην 5f.

Τρίτη 4 Σεπτεμβρίου 2012

Συνδυαστικές Ασκήσεις Χημείας Γ Λυκείου: "Γενική Χημεία Γ Λυκείου Θετ. Κατ." - Κ. Καλαματιανός

Το βιβλίο-βοήθημα "Γενική Χημεία για την Γ΄ Λυκείου" περιλαμβάνει την θεωρία (αναλυτικά και συνοπτικά) αλλά και πληθώρα μεθοδολογικά λυμένων ασκήσεων ώστε να βοηθήσει τον υποψήφιο στην προετοιμασία για τις πανελλαδικές.


Σχήμα  20,5 x 29,2
Eξώφυλλο / Εσωτερικό : Τετραχρωμία
Σελίδες: 417
ΙSBN 978-960-93-2031-3

 Το βιβλίο απευθύνεται κυρίως στο υποψήφιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση αλλά και σε όσους ενδιαφέρονται να καταλάβουν ή να θυμηθούν βασικές έννοιες στην Χημεία και περιλαμβάνει:

  • Όλη την αντίστοιχη θεωρία του σχολικού βιβλίου ενότητα προς ενότητα. Η ύλη παρουσιάζεται αναλυτικά, χωρίς λογικά άλματα και σε μορφή συζήτησης (με παραδείγματα από την καθημερινή ζωή, με ερωτήσεις-απαντήσεις, επεξηγήσεις καθώς και με λυμένα παραδείγματα ασκήσεων). Στόχος είναι να μπορούν να προσεγγίσουν νοηματικά την ύλη με μεγαλύτερη ευκολία οι αναγνώστες
  • Περισσότερα από 80 σχήματα/εικόνες έτσι ώστε να διευκολύνεται η κατανόηση, η σύνδεση και η αναπαράσταση των εννοιών που υπάρχουν στο κείμενο
  • Την θεωρία των ενοτήτων παρουσιασμένη και με συνοπτικό τρόπο σε μία σελίδα σε μορφή διαγραμμάτων ροής (για την επανάληψη της ύλης κάθε ενότητας).
  • Την ύλη προηγούμενων τάξεων που θεωρείται απαραίτητη για την κατανόηση των ενοτήτων (δίνεται με μορφή ενθέτου θεωρίας και με συνοπτικό τρόπο)
  • Μεγάλο αριθμό μεθοδολογικά λυμένων ασκήσεων (400 λυμένες ασκήσεις βήμα-βήμα) ώστε να βοηθηθεί η εμπέδωση της ύλης κάθε ενότητας ή ομάδας συγγενών ενοτήτων  Συμπεριλαμβάνονται θέματα των πανελλαδικών εξετάσεων της τελευταίας δεκαετίας
  • Λυμένες ασκήσεις - παραδείγματα στο τέλος κάθε ενότητας και η διασύνδεσή τους με αντίστοιχες ασκήσεις στο τέλος κάθε κεφαλαίου
  • Πρότυπες και συνδυαστικές ασκήσεις
Το βιβλίο διατίθεται στα παρακάτω βιβλιοπωλεία (μεταξύ άλλων):  Ιανός (Σταδίου 24, Αθήνα  –  Αριστοτέλους 7, Θεσ/νίκη), Κορφιάτης (Ιπποκράτους 6, Αθήνα) , Γρηγόρη (Σόλωνος 71, Αθήνα) ΕλευθερουδάκηςΠατάκης, Σαββάλας-Βιβλιορυθμός (Ζωοδ. Πηγής 18 & Σόλωνος, Αθήνα), "Βιβλιοεπιλογή" Γ.Χ.  Αναστασάκης (Σόλωνος 110, Αθήνα) , Βιβλιοχώρα (Χαριλάου Τρικούπη 49, Αθήνα), ΒΕΡΓΙΝΑ, ΨΑΡΑΣ (Θεσ/νίκη), ΠΑΙΔΕΙΑ (Κανάρη 11, Λάρισα).
 Λεπτομερής περιγραφή του βιβλίου και αποσπάσματα του δίνονται στον παρακάτω ιστότοπο όπου είναι δυνατό να αγορασθεί και σε ειδική προνομιακή τιμή (περιορισμένος αριθμός βιβλίων).  Για τους τρόπους αγοράς του βιβλίου πατήστε εδώ.  Τα έξοδα αποστολής είναι δωρεάν εντός  Ελλάδας για απλό δέμα.

Παρασκευή 20 Ιουλίου 2012

Βοηθήματα Χημείας Γ Λυκείου - Βιβλίο/Βοήθημα "Γενική Χημεία Γ Λυκείου", Συγγραφέας: Κ. Καλαματιανός

Το βιβλίο-βοήθημα "Γενική Χημεία για την Γ΄ Λυκείου" περιλαμβάνει την θεωρία (αναλυτικά και συνοπτικά) αλλά και πληθώρα μεθοδολογικά λυμένων ασκήσεων ώστε να βοηθήσει τον υποψήφιο στις επαναλήψεις της ύλης.


Σχήμα  20,5 x 29,2
Eξώφυλλο / Εσωτερικό : Τετραχρωμία
Σελίδες: 417
ΙSBN 978-960-93-2031-3

 Το βιβλίο απευθύνεται κυρίως στο υποψήφιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση αλλά και σε όσους ενδιαφέρονται να καταλάβουν ή να θυμηθούν βασικές έννοιες στην Χημεία και περιλαμβάνει:

  • Όλη την αντίστοιχη θεωρία του σχολικού βιβλίου ενότητα προς ενότητα. Η ύλη παρουσιάζεται αναλυτικά, χωρίς λογικά άλματα και σε μορφή συζήτησης (με παραδείγματα από την καθημερινή ζωή, με ερωτήσεις-απαντήσεις, επεξηγήσεις καθώς και με λυμένα παραδείγματα ασκήσεων). Στόχος είναι να μπορούν να προσεγγίσουν νοηματικά την ύλη με μεγαλύτερη ευκολία οι αναγνώστες
  • Περισσότερα από 80 σχήματα/εικόνες έτσι ώστε να διευκολύνεται η κατανόηση, η σύνδεση και η αναπαράσταση των εννοιών που υπάρχουν στο κείμενο
  • Την θεωρία των ενοτήτων παρουσιασμένη και με συνοπτικό τρόπο σε μία σελίδα σε μορφή διαγραμμάτων ροής (για την επανάληψη της ύλης κάθε ενότητας).
  • Την ύλη προηγούμενων τάξεων που θεωρείται απαραίτητη για την κατανόηση των ενοτήτων (δίνεται με μορφή ενθέτου θεωρίας και με συνοπτικό τρόπο)
  • Μεγάλο αριθμό μεθοδολογικά λυμένων ασκήσεων (400 λυμένες ασκήσεις βήμα-βήμα) ώστε να βοηθηθεί η εμπέδωση της ύλης κάθε ενότητας ή ομάδας συγγενών ενοτήτων  Συμπεριλαμβάνονται θέματα των πανελλαδικών εξετάσεων της τελευταίας δεκαετίας
  • Λυμένες ασκήσεις - παραδείγματα στο τέλος κάθε ενότητας και η διασύνδεσή τους με αντίστοιχες ασκήσεις στο τέλος κάθε κεφαλαίου
Το βιβλίο διατίθεται στα παρακάτω βιβλιοπωλεία (μεταξύ άλλων):  Ιανός (Σταδίου 24, Αθήνα  –  Αριστοτέλους 7, Θεσ/νίκη), Κορφιάτης (Ιπποκράτους 6, Αθήνα) , Γρηγόρη (Σόλωνος 71, Αθήνα) ΕλευθερουδάκηςΠατάκης, Σαββάλας-Βιβλιορυθμός (Ζωοδ. Πηγής 18 & Σόλωνος, Αθήνα), "Βιβλιοεπιλογή" Γ.Χ.  Αναστασάκης (Σόλωνος 110, Αθήνα) , Βιβλιοχώρα (Χαριλάου Τρικούπη 49, Αθήνα), ΒΕΡΓΙΝΑ, ΨΑΡΑΣ (Θεσ/νίκη), ΠΑΙΔΕΙΑ (Κανάρη 11, Λάρισα).
 Λεπτομερής περιγραφή του βιβλίου και αποσπάσματα του δίνονται στον παρακάτω ιστότοπο όπου είναι δυνατό να αγορασθεί και σε ειδική προνομιακή τιμή (περιορισμένος αριθμός βιβλίων).  Για τους τρόπους αγοράς του βιβλίου πατήστε εδώ.  Τα έξοδα αποστολής είναι δωρεάν εντός  Ελλάδας για απλό δέμα.

Σάββατο 7 Απριλίου 2012

Βιβλίο-Βοήθημα Χημείας Γ Λυκείου - "Γενική Χημεία Γ Λυκείου Κατεύθυνσης" - Θεωρία και Ασκήσεις

Βιβλίο - Βοήθημα Χημείας Γ Λυκείου

Βιβλίο - Βοήθημα Χημείας Γ Λυκείου

Επαναλήψεις στην χημεία Γ Λυκείου

Εάν ενδιαφέρεσαι για τα παρακάτω:
 Δές εδώ για το βιβλίο-βοήθημα "Γενική Χημεία Γ Λυκείου" - Κ. Καλαματιανός
Για άρθρα μέσα απο το βιβλίο και αποσπάσματα απο το βιβλίο δες επίσης: http://kalamatianos.wordpress.com/


Πάτησε εδώ για να δείς το βιβλίο

Τρίτη 7 Φεβρουαρίου 2012

Ασθενή Οξέα και Βάσεις - Χημεία Κατεύθυνσης

Η θεωρία στο άρθρο αυτό προέρχεται από την ενότητα 2.1.3 του βιβλίου  «Γενική Χημεία Γ΄ Λυκείου Θετικής Κατεύθυνσης» - Κ. Καλαματιανός.   Λεπτομερής παρουσίαση του βιβλίου, αποσπάσματά του και τρόποι αγοράς δίνονται στον ιστότοπο:

  Το βιβλίο διατίθετα στον παραπάνω ιστότοπο σε ειδική προνομιακή τιμή.

  


Το βιβλίο διατίθεται στα παρακάτω βιβλιοπωλεία (μεταξύ άλλων):  Ιανός (Σταδίου 24, Αθήνα  –  Αριστοτέλους 7, Θεσ/νίκη), Κορφιάτης  (Ιπποκράτους 6, Αθήνα) , Γρηγόρη (Σόλωνος 71, Αθήνα),  ΕλευθερουδάκηςΠατάκης,  Σαββάλας-Βιβλιορυθμός (Ζωοδ. Πηγής 18 & Σόλωνος, Αθήνα), "Βιβλιοεπιλογή" Γ.Χ.  Αναστασάκης (Σόλωνος 110, Αθήνα) , Σ. Μαρίνης (Σόλωνος 76, Αθήνα),  Βιβλιοχώρα (Χαριλάου Τρικούπη 49, Αθήνα), ΒΕΡΓΙΝΑ, ΨΑΡΑΣ (Θεσ/νίκη),  ΠΑΙΔΕΙΑ(Κανάρη 11, Λάρισα).

 Λεπτομερής περιγραφή του βιβλίου και αποσπάσματα του δίνονται στον παρακάτω ιστότοπο όπου είναι δυνατό να αγορασθεί και σε ειδική προνομιακή τιμή (περιορισμένος αριθμός βιβλίων).  Για τους τρόπους αγοράς του βιβλίου πατήστε εδώ.  Τα έξοδα αποστολής είναι δωρεάν εντός  Ελλάδας για απλό δέμα.



Έχει παρατηρηθεί ότι μερικά οξέα έχουν την τάση να δίνουν Η+ με μεγαλύτερη ευκολία  από ότι άλλα όταν διαλύονται στο νερό καθώς και ότι ορισμένες βάσεις έχουν την τάση να δέχονται Η+ με μεγαλύτερη ευκολία από άλλες. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι η διάσταση ή ο ιοντισμός των ηλεκτρολυτών σε ιόντα δεν γίνεται πάντα στο ίδιο βαθμό.
Τα οξέα και οι βάσεις μπορούν να χωρισθούν σε δύο μεγάλες κατηγορίες ανάλογα με την συμπεριφορά τους όταν διαλύονται στο νερό:
Ισχυρά οξέα και βάσεις (ισχυροί ηλεκτρολύτες) [1] είναι εκείνα που διίστανται πλήρως σε ιόντα όταν διαλύονται στο νερό.
Για παράδειγμα το HCl στο Σχήμα 2-4 στην σελίδα 217 είναι ένα παράδειγμα ισχυρού οξέος που διΐσταται πλήρως όταν διαλύεται στο νερό δίνοντας H3O+ και Cl-. To διάλυμα σε κατάσταση ιοντικής ισορροπίας πρακτικά δεν έχει καθόλου μόρια ΗCl (η συγκέντρωση του [ΗCl] είναι πρακτικά μηδενική). Παρατηρείστε ότι το γεγονός αυτό υποδηλώνεται στην χημική ισορροπία στο Σχήμα 2-4 με τον σχεδιασμό μεγαλύτερου βέλους για την αντίδραση από αριστερά προς τα δεξιά σε σχέση με το βέλος της αντίδρασης από δεξιά προς τα αριστερά. Μία απεικόνιση του ιοντισμού ενός τέτοιου ισχυρού οξέος στην γενική του μορφή δίνεται στο Σχήμα 2-8.
  •  Ασθενή οξέα και βάσεις (ασθενείς ηλεκτρολύτες) είναι εκείνα που διίστανται μερικώς σε ιόντα όταν διαλύονται στο νερό.
Στο διάλυμα στην χημική (ιοντική) ισορροπία υπάρχει κυρίως συγκέντρωση του ηλεκτρολύτη και σε μικρότερο βαθμό των ιόντων που προκύπτουν από την διάσταση του. Για παράδειγμα όταν το HCN, πού είναι ένα ασθενές οξύ, διαλυθεί στο Η2Ο διίσταται κατά ένα μικρό μέρος στα ιόντα του σύμφωνα με την αμφίδρομη αντίδραση:
 HCN   +    H2O    =   H3O+  +  CN-
 Στην χημική (ιοντική) ισορροπία στο διάλυμα υπάρχουν οι παρακάτω ουσίες (ιόντα): κυρίως [HCN] και [H2O] και λιγότερο [H3O+] και [CN-] (η χημική ισορροπία είναι μετατοπισμένη προς τα αριστερά). Μία απεικόνιση του ιοντισμού ενός τέτοιου ασθενούς οξέος στην γενική του μορφή δίνεται στο Σχήμα 2-9.
Πώς εξηγείται όμως ότι ακόμη και ένα ασθενές οξύ, όπως το HCN για παράδειγμα, ιοντίζεται σε μικρό βαθμό όταν διαλυθεί στο νερό;
Μπορούμε να θεωρήσουμε ότι τα μόρια μέσα στο διάλυμα λόγω της θερμικής ενέργειας που έχουν κινούνται διαρκώς και συγκρούονται μεταξύ τους. Κάποιες από αυτές τις συγκρούσεις δίνουν σε ορισμένα μόρια του HCN αρκετή κινητική ενέργεια ώστε να μπορούν να αποβάλλουν ένα πρωτόνιο (Η+) το οποίο παίρνει το νερό και σχηματίζεται H3O+. Όσο ισχυρότερο είναι ένα οξύ τόσο περισσότερα μόρια αποκτούν αρκετή κινητική ενέργεια ώστε να μπορούν να αποβάλλουν Η+.
Oπως ήδη έχει παρουσιασθεί παραπάνω τα οξέα και οι βάσεις έχουν διαφορετική τάση να δίνουν ή να δέχονται H+ αντίστοιχα και επομένως παρουσιάζουν διαφορές ως προς το πόσο ισχυρά ή ασθενή [2] είναι.
Πώς όμως μπορούμε να κατατάξουμε τα οξέα και τις βάσεις ως προς την ισχύ τους;  Ποιοι «δείκτες» μπορούν να χρησιμοποιηθούν;
Δύο από τους «δείκτες» που χρησιμοποιούνται για την κατάταξη των οξέων-βάσεων ως προς την ισχύ τους είναι:
  • Ο βαθμός ιοντισμού (διάστασης) (α)
  • Η σταθερά ιοντισμού (διάστασης) (k)
Ο βαθμός ιοντισμού [3] ενός ηλεκτρολύτη (α) ορίζεται ως το πηλίκο του αριθμού των molg ή μορίων) που ιοντίζονται προς τον συνολικό αριθμό των molg ή μορίων) του ηλεκτρολύτη. 

α = [διιστάμενα mol ηλεκτρολύτη στο H2O / συνολικά mol του ηλεκτρολύτη στo Η2Ο]        [2.1]


Ο βαθμός ιοντισμού (α) εξαρτάται από τους παρακάτω παράγοντες[4]:


i) Φύση του ηλεκτρολύτη: Η μοριακή δομή του ηλεκτρολύτη (τρόπος που ενώνονται τα άτομα του) και κυρίως το μέγεθος και η ηλεκτραρνητικότητα του ατόμου που συγκρατεί το υδρογόνο στον ηλεκτρολύτη καθορίζουν σημαντικά την ισχύ του.
Για παράδειγμα: Το ΗΙ είναι ποιο ισχυρό οξύ από το ΗF γιατί η ατομική ακτίνα του Ι είναι μεγαλύτερη από του F και έτσι ο δεσμός Η-I είναι ασθενέστερος από του Η-F. Το αποτέλεσμα είναι το Η να αποσπάται ευκολότερα ως Η+ από το ΗΙ και έτσι το οξύ να είναι ισχυρότερο.

ii) Φύση του διαλύτη: Στο νερό τόσο το HCl όσο και το ΗClO4 διίστανται πλήρως στα ιόντα τους και επομένως και τα δύο συμπεριφέρονται σαν ισχυρά οξέα. Εάν ως διαλύτης αντί του νερού χρησιμοποιηθεί διαιθυλεθέρας (C2H5OC2H5) το HCl διίσταται μερικώς στα ιόντα του (συμπεριφέρεται σαν ασθενές οξύ) ενώ το ΗClO4 διίσταται πλήρως (συμπεριφέρεται σαν ισχυρό οξύ).

iii) Θερμοκρασία: Όσο αυξάνει η θερμοκρασία τόσο η τιμή του (α) αυξάνει καθώς η αντίδραση ιοντισμού είναι ενδόθερμη αντίδραση.

iv) Συγκέντρωση του ηλεκτρολύτη: Όσο αυξάνει η συγκέντρωση του ηλεκτρολύτη τόσο η τιμή του (α) ελαττώνεται.

v) Παρουσία κοινού ιόντος: Η παρουσία κοινού ιόντος μειώνει την τιμή του (α).

H σταθερά ιοντισμού (ka) είναι η σταθερά ισορροπίας [5] για την αμφίδρομη αντίδραση του ιοντισμού ενός ασθενούς οξέος στο νερό και είναι ίση με την τιμή του κλάσματος:

ka = [H3O+] [A-] / [HA]  [5]          [2.2]

για την γενική αντίδραση διάστασης ασθενούς οξέος  HA + H2O  =  H3O+ + A-  και
kb = [HB+] [OH-] / [B]           [2.3]
για την γενική αντίδραση διάστασης ασθενούς βάσης  Β + H2O  =   ΗΒ+ + ΟΗ-
(όπου [H3O+], [A-], [HA], [HB+], [OH-], [B] οι συγκεντρώσεις των ουσιών/ιόντων H3O, A-, HA, HB+, OH-, B αντίστοιχα, εκφρασμένες σε mol/ℓ).
H σταθερά ιοντισμού ενός ασθενούς οξέος (ka) ή ασθενούς βάσης (kb) σε αραιά υδατικά διαλύματα εξαρτάται μόνο από την θερμοκρασία [6]. Συγκεκριμένα, αυξάνει με την αύξηση της θερμοκρασίας καθώς η αντίδραση ιοντισμού είναι ενδόθερμη.
Oρισμένα οξέα έχουν περισσότερες από μία σταθερές ιοντισμού γιατί ιοντίζονται σε δύο ή περισσότερα βήματα. Tα οξέα αυτά ονομάζονται γενικά πολυπρωτικά οξέα. Όσα από αυτά ιοντίζονται σε δύο βήματα ονομάζονται διπρωτικά, όσα σε τρία τριπρωτικά κλπ. Για παράδειγμα το  ανθρακικό οξύ Η2CO3 είναι ένα διπρωτικό οξύ και ιοντίζεται σε δύο βήματα ως εξής:
Η2CO3 (aq)         =          Η+(aq) + HCO3- (aq)       ka1 = 4,3 . 10-7
  HCO3- (aq)  =   Η+(aq) + CO3-2 (aq)       ka2 = 5,6 . 10-11

Tιμές για τις σταθερές ιοντισμού γνωστών οξέων και βάσεων στους 25 °C δίνονται στον Πίνακα 2-7 στην σελίδα 260.
Μέτρο («δείκτης») της ισχύος των ηλεκτρολυτών είναι:
►  Ο βαθμός ιοντισμού ενός ηλεκτρολύτη (α) ο οποίος εξαρτάται από την θερμοκρασία, την φύση του διαλύτη, την φύση και την συγκέντρωση του ηλεκτρολύτη.
►   Η σταθερά ιοντισμού k η οποία σε αραιά διαλύματα εξαρτάται μόνο από την θερμοκρασία

Για να δείτε πώς παρουσάζεται στο βιβλίο η θεωρία για τα ασθενή οξέα και τις ασθενείς βάσεις πατήστε εδώ.

[1] Ισχυροί ηλεκτρολύτες είναι τα άλατα, τα υδροξείδια των μετάλλων [(NaOH, KOH, Ca(OH)2, Ba(OH)2, CsOH, Sr(OH)2] και μερικά οξέα [HCl, HBr, HI, HClO4, HNO3, H2SO4 (1η διάσταση)].
[2] Μπορούμε να θεωρήσουμε ότι τα ισχυρά οξέα είναι εκείνα που έχουν ασθενή δεσμό με το Η τους (τείνουν εύκολα να το χάσουν). Τα ασθενή οξέα είναι εκείνα που έχουν ισχυρό δεσμό με το Η τους (τείνουν δύσκολα να το χάσουν).
[3] Ο βαθμός ιοντισμού αποτελεί μέτρο («δείκτη») της ισχύος των ηλεκτρολυτών αρκεί να γίνεται αυτή η σύγκριση των ηλεκτρολυτών στον ίδιο διαλύτη, στην ίδια θερμοκρασία, στην ίδια συγκέντρωση και χωρίς να υπάρχει κοινό ίον. Οι ισχυροί ηλεκτρολύτες έχουν α=1 ενώ οι ασθενείς α<1.
[4] Ο βαθμός ιοντισμού είναι ένα μέτρο της ισχύος των ηλεκτρολυτών αλλά εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Ενας καλλίτερος δείκτης της ισχύος των ηλεκτρολυτών είναι η σταθερά ιοντισμού k.
[5]  Σύντομη επανάληψη των βασικών αρχών και σχέσεων που  ισχύουν σε κατάσταση χημικής ισορροπίας δίνονται στο Ενθετο 4.
[6]  Για σταθερή θερμοκρασία βλέπουμε ότι η σταθερά ιοντισμού ka και η kb δεν αλλάζει ενώ ο βαθμός ιοντισμού (α) αλλάζει. Για τον λόγο αυτό μέτρο της ισχύος των ηλεκτρολυτών είναι κυρίως η σταθερά ιοντισμού. Οσο μεγαλύτερη είναι η σταθερά ιοντισμού τόσο ποιο ισχυρό είναι το οξύ ή η βάση και επομένως τοσο σε μεγαλύτερο βαθμό διίσταται στα ιόντα του στο νερό.


Παρασκευή 13 Ιανουαρίου 2012

Αρχές Δόμησης Πολυηλεκτρονικών Ατόμων - Χημεία Γ Λυκείου - Ασκηση

Η άσκηση στο άρθρο αυτό προέρχεται από την ενότητα 1.1.3 του βιβλίου  «Γενική Χημεία Γ΄ Λυκείου Θετικής Κατεύθυνσης» - Κ. Καλαματιανός.   Λεπτομερής παρουσίαση του βιβλίου, αποσπάσματά του και τρόποι αγοράς δίνονται στον ιστότοπο:
  Το βιβλίο διατίθετα στον παραπάνω ιστότοπο σε ειδική προνομιακή τιμή.

 



Το βιβλίο διατίθεται στα παρακάτω βιβλιοπωλεία (μεταξύ άλλων):  Ιανός (Σταδίου 24, Αθήνα  –  Αριστοτέλους 7, Θεσ/νίκη), Κορφιάτης  (Ιπποκράτους 6, Αθήνα) , Γρηγόρη (Σόλωνος 71, Αθήνα),  ΕλευθερουδάκηςΠατάκης,  Σαββάλας-Βιβλιορυθμός (Ζωοδ. Πηγής 18 & Σόλωνος, Αθήνα), "Βιβλιοεπιλογή" Γ.Χ.  Αναστασάκης (Σόλωνος 110, Αθήνα) , Σ. Μαρίνης (Σόλωνος 76, Αθήνα),  Βιβλιοχώρα (Χαριλάου Τρικούπη 49, Αθήνα), ΒΕΡΓΙΝΑ, ΨΑΡΑΣ (Θεσ/νίκη),  ΠΑΙΔΕΙΑ(Κανάρη 11, Λάρισα).
 Λεπτομερής περιγραφή του βιβλίου και αποσπάσματα του δίνονται στον παρακάτω ιστότοπο όπου είναι δυνατό να αγορασθεί και σε ειδική προνομιακή τιμή (περιορισμένος αριθμός βιβλίων).  Για τους τρόπους αγοράς του βιβλίου πατήστε εδώ.  Τα έξοδα αποστολής είναι δωρεάν εντός  Ελλάδας για απλό δέμα.



Άσκηση - Παράδειγμα #1-13

Σε ποια περίπτωση από τις παρακάτω τα ηλεκτρόνια σθένους (ηλεκτρόνια της τελευταίας στιβάδας) των στοιχείων βρίσκονται στην ίδια στιβάδα;

α) 5 Β, 14 Si, 33 As
β) 19 Κ, 33 As, 35 Br
γ) 2 Ηe, 10 Ne, 9 F

Λύση:

Γράφουμε την ηλεκτρονιακή δομή των ατόμων σε κάθε περίπτωση, χρησιμοποιώντας το Aufbau διάγραμμα, και ελέγχουμε ποια στοιχεία έχουν ηλεκτρόνια σθένους στην ίδια στιβάδα (στιβάδα με τον ίδιο κύριο κβαντικό αριθμό)

α) Η ηλεκτρονιακή δομή των στοιχείων είναι:

Β       1s22s22p1
 Si       1s22s22p63s23p2
 As     1s22s22p63s23p64s23d104p3 ή σωστότερα (δες σημείωση 1)  1s22s22p63s23p63d104s24p

 Η τελευταία στιβάδα που έχει τα ηλεκτρόνια σθένους έχει γραφεί με κόκκινους χαρακτήρες παραπάνω και είναι η στιβάδα με τον μεγαλύτερο κύριο κβαντικό αριθμό. Στην πραγματικότητα αν και η στιβάδα 3d συμπληρώνεται μετά την 4s σύμφωνα με το Aufbau διάγραμμα, καθώς έχει υψηλότερη ενέργεια, μετά την συμπλήρωσή της με ηλεκτρόνια έχει χαμηλότερη ενέργεια από την 4s. Έτσι τα ηλεκτρόνια σθένους βρίσκονται στην στιβάδα με n=4 στην περίπτωση του As.
Στην συγκεκριμένη περίπτωση στο Β τα ηλεκτρόνια σθένους βρίσκονται στην στιβάδα με κύριο κβαντικό αριθμό n=2, στο Si στην n=3 και στο As στην n=4.
Επομένως η περίπτωση α δεν είναι η σωστή απάντηση στην άσκηση.


β) Η ηλεκτρονιακή δομή των στοιχείων είναι:

Κ     1s22s22p63s23p64s1
As    1s22s22p63s23p64s23d104p3 ή σωστότερα  1s22s22p63s23p63d104s24p3
Br    1s22s22p63s23p64s23d104p5 ή σωστότερα 1s22s22p63s23p63d104s24p5

Στην συγκεκριμένη περίπτωση τα ηλεκτρόνια σθένους βρίσκονται στην στιβάδα με n=4 και στα τρία στοιχεία. Η περίπτωση β είναι επομένως η σωστή απάντηση στην άσκηση.

[1] Η 3d υποστιβάδα όταν συμπληρώνεται με ηλεκτρόνια αποκτά χαμηλότερη ενέργεια από την 4s. Σωστότερα τα ηλεκτρόνια έχουν χαμηλότερη ενέργεια στην συμπληρωμένη 3d υποστιβάδα από τα ηλεκτρόνια στην 4s υποστιβάδα.