Τροχιακά, Κβαντικοί Αριθμοί - Χημεία Γ Λυκείου

Η θεωρία στο άρθρο αυτό προέρχεται από την ενότητα 1.1.2 του βιβλίου  «Γενική Χημεία Γ΄ Λυκείου Θετικής Κατεύθυνσης» - Κ. Καλαματιανός.   Λεπτομερής παρουσίαση του βιβλίου, αποσπάσματά του και τρόποι αγοράς δίνονται στον ιστότοπο:

  https://sites.google.com/site/kalamatianosbooks 

   
Το βιβλίο διατίθετα στον παραπάνω ιστότοπο σε ειδική προνομιακή τιμή.

  

Το βιβλίο διατίθεται επίσης στα παρακάτω βιβλιοπωλεία (μεταξύ άλλων):  Ιανός (Σταδίου 24, Αθήνα  –  Αριστοτέλους 7, Θεσ/νίκη), Κορφιάτης  (Ιπποκράτους 6, Αθήνα) , Γρηγόρη (Σόλωνος 71, Αθήνα),  Ελευθερουδάκης,  Πατάκης,  Σαββάλας-Βιβλιορυθμός (Ζωοδ. Πηγής 18 & Σόλωνος, Αθήνα), "Βιβλιοεπιλογή" Γ.Χ.  Αναστασάκης (Σόλωνος 110, Αθήνα) , Σ. Μαρίνης (Σόλωνος 76, Αθήνα),  Βιβλιοχώρα (Χαριλάου Τρικούπη 49, Αθήνα), ΒΕΡΓΙΝΑ, ΨΑΡΑΣ (Θεσ/νίκη), ΠΑΙΔΕΙΑ(Κανάρη 11, Λάρισα).

 Λεπτομερής περιγραφή του βιβλίου και αποσπάσματα του δίνονται στον παρακάτω ιστότοπο όπου είναι δυνατό να αγορασθεί και σε ειδική προνομιακή τιμή (περιορισμένος αριθμός βιβλίων).  Για τους τρόπους αγοράς του βιβλίου πατήστε εδώ.  Τα έξοδα αποστολής είναι δωρεάν εντός  Ελλάδας για απλό δέμα.

 https://sites.google.com/site/kalamatianosbooks/

Στον Πίνακα 1-3 παρουσιάζεται πώς σχετίζονται οι κβαντικοί αριθμοί μεταξύ τους για τιμές του n=1 έως 3.
Λόγω των περιορισμών στις τιμές που μπορούν να πάρουν οι κβαντικοί αριθμοί ισχύει ότι:

•  Κάθε στιβάδα με κύριο κβαντικό αριθμό (n) αποτελείται από (n) υποστιβάδες και κάθε υποστιβάδα αντιστοιχεί σε ένα διαφορετικό αριθμό για το l . Για παράδειγμα η στιβάδα με n=1 έχει l=0 και αποτελείται από μία υποστιβάδα την 1s. H στιβάδα με n=2 έχει l=0 και l=1 και αποτελείται από 2 υποστιβάδες την 2s (l=0) και την 2p (l=1).

Πίνακας 1‑3: Συσχέτιση των τιμών των κβαντικών αριθμών n, l και m_L για τιμές του n από 1 έως και 3

n	Πιθανές τιμές του l	Σύμβολο υποστιβάδας	Πιθανές τιμές του mL	Αριθμός τροχιακών στην υποστιβάδα	Συνολικός αριθμός τροχιακών στην στιβάδα
1	0	1s	0	1	1
2	0	2s	0	1	4
	1	2p	1, 0, -1	3
3	0	3s	0	1	9
	1	3p	1, 0, -1	3
	2	3d	2, 1, 0, -1, -2	5

• Κάθε υποστιβάδα αποτελείται από ένα συγκεκριμένο αριθμό τροχιακών. Κάθε τροχιακό αντιστοιχεί σε μία διαφορετική τιμή του m_L. Για παράδειγμα κάθε υποστιβάδα με l=0 (s υποστιβάδα) έχει m_L= 0 (μία τιμή για το m_L) και ένα τροχιακό. Κάθε υποστιβάδα με l=1 (p υποστιβάδα) έχει m_L= 1, 0, -1 (τρεις τιμές για το m_L) και τρία τροχιακά με διαφορετικό προσανατολισμό τα p_x, p_z και p_y (δες παρακάτω την γραφική απεικόνιση των τροχιακών)
• Ο συνολικός αριθμός των τροχιακών σε μία στιβάδα του ατόμου είναι:

Συνολικός αριθμός των τροχιακών σε μία στιβάδα του ατόμου με κβαντ. αριθμό (n) = n²

Ας δούμε την λύση μίας Ασκησης - Παράδειγμα (Ασκηση 119 σελ. 158 στο βιβλίο "Γενική Χημεία Γ Λυκείου Θετ. Κατ." - Κ. Καλαματιανός) για να κατανοήσουμε τα παραπάνω:

 Ποιος είναι ο μέγιστος αριθμός ηλεκτρονίων με κβαντικούς αριθμούς n=5, l=3; Εξηγείστε την απάντησή σας.

Απάντηση: 14 ηλεκτρόνια. Τα ηλεκτρόνια με βάση τους κβαντικούς αριθμούς που δίνονται θα βρίσκονται σε τροχιακό 5f (αφού n=5 και l=3). Θυμηθείτε ότι ο συμβολισμός 5f συνοπτικά δηλώνει επτά τροχιακά f με ίση ενέργεια και διαφορετικό προσανατολισμό. Επομένως ο μέγιστος αριθμός ηλεκτρονίων θα είναι (7 τροχιακά f  χ 2 ηλεκτρόνια/τροχιακό) =14 ηλεκτρόνια.

Για να αποδείξουμε το παραπάνω αρκεί να βρούμε τους πιθανούς συνδυασμούς κβαντικών αριθμών που μπορούν να έχουν τα ηλεκτρόνια στα τροχιακά που συμβολίζονται συνοπτικά 5f

n	l	mL	ms	Πιθανοί κβαντικοί αριθμοί
5	3	-3	+1/2	5, 3, -3, +1/2
				5, 3, -3, -1/2
		-2		5, 3, -2, +1/2
				5, 3, -2, -1/2
		-1		5, 3, -1, +1/2
				5, 3, -1, -1/2
		0		5, 3, 0, +1/2
			-1/2	5, 3, 0, -1/2
		+1		5, 3, 1, +1/2
				5, 3, 1, -1/2
		+2		5, 3, 2, +1/2
				5, 3, 2, -1/2
		+3		5, 3, 3, +1/2
				5, 3, 3, -1/2

Όπως φαίνεται υπάρχουν 14 διαφορετικοί συνδυασμοί. Κάθε ένας συνδυασμός προσδιορίζει ένα ηλεκτρόνιο και το αντίστροφο. Επομένως 14 ηλεκτρόνια είναι ο μέγιστος αριθμός ηλεκτρονίων στην 5f.

Ερωτήσεις/Ασκήσεις, Μεθοδολογία και Θεωρία Χημείας Κατεύθυνσης - Βιβλίο/Βοήθημα "Γενική Χημεία Γ΄Λυκείου Θετικής Κατεύθυνσης", Συγγραφέας: Κώστας Καλαματιανός

Το βιβλίο-βοήθημα "Γενική Χημεία για την Γ΄ Λυκείου" περιλαμβάνει την θεωρία (αναλυτικά και συνοπτικά) αλλά και πληθώρα μεθοδολογικά λυμένων ασκήσεων ώστε να βοηθήσει τον υποψήφιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση στην μελέτη της Χημείας.

Σχήμα  20,5 x 29,
Eξώφυλλο / Εσωτερικό : Έγχρωμο

Σελίδες: 417

ΙSBN : 978-960-93-2031-3

Προσπάθεια στο βιβλίο αυτό έγινε ώστε:

•  Να παρουσιασθεί όσο το δυνατόν με απλούστερο τρόπο και ποιο αναλυτικά η θεωρία της χημείας της Γ’ λυκείου. Στόχος είναι να μπορούν να προσεγγίσουν νοηματικά την ύλη με μεγαλύτερη ευκολία οι αναγνώστες. 
• Να δοθεί μεγάλος αριθμός λυμένων ασκήσεων (περιέχονται περισσότερες απο 400 λυμένες ασκήσεις) καθώς βοηθούν στην εμπέδωση της ύλης
• Να παρέχονται στρατηγικές επίλυσης των ασκήσεων (μεθοδολογία ασκήσεων)
• Να δοθούν αρκετά παραδείγματα (ιδιαίτερα από την καθημερινή ζωή) καθώς η σύνδεση της χημείας με την καθημερινή ζωή την καθιστά ποιο κατανοητή και ελκυστική για τους μαθητές-σπουδαστές
• Να παρουσιασθεί ή ύλη στην αρχή κάθε ενότητας με σύντομο και παραστατικό τρόπο σε μορφή διαγραμμάτων ροής. Στόχος είναι να μπορεί ο αναγνώστης να συνδυάσει στοιχεία που περιέχει το κείμενο που ακολουθεί με όσα ο ίδιος γνωρίζει για το θέμα που διαβάζει
• Να παρέχονται αρκετές εικόνες ή σχήματα/σχέδια  (περιέχονται περισσότερα από 80 έγχρωμα σχήματα/εικόνες έτσι ώστε να διευκολύνεται η κατανόηση, η σύνδεση και η αναπαράσταση των εννοιών που υπάρχουν στο κείμενο)

Το βιβλίο διατίθεται στα παρακάτω βιβλιοπωλεία (μεταξύ άλλων):  Ιανός (Σταδίου 24, Αθήνα  –  Αριστοτέλους 7, Θεσ/νίκη), Κορφιάτης  (Ιπποκράτους 6, Αθήνα) , Γρηγόρη (Σόλωνος 71, Αθήνα),  Ελευθερουδάκης,  Πατάκης,  Σαββάλας-Βιβλιορυθμός (Ζωοδ. Πηγής 18 & Σόλωνος, Αθήνα), "Βιβλιοεπιλογή" Γ.Χ.  Αναστασάκης (Σόλωνος 110, Αθήνα) , Σ. Μαρίνης (Σόλωνος 76, Αθήνα),  Βιβλιοχώρα (Χαριλάου Τρικούπη 49, Αθήνα), ΒΕΡΓΙΝΑ, ΨΑΡΑΣ (Θεσ/νίκη), ΠΑΙΔΕΙΑ(Κανάρη 11, Λάρισα).

 Λεπτομερής περιγραφή του βιβλίου και αποσπάσματα του δίνονται στον παρακάτω ιστότοπο όπου είναι δυνατό να αγορασθεί και σε ειδική προνομιακή τιμή (περιορισμένος αριθμός βιβλίων).  Για τους τρόπους αγοράς του βιβλίου πατήστε εδώ.  Τα έξοδα αποστολής είναι δωρεάν εντός  Ελλάδας για απλό δέμα.

 https://sites.google.com/site/kalamatianosbooks/

Θέματα Χημείας Γ Λυκείου - Βιβλίο/Βοήθημα "Γενική Χημεία Γ Λυκείου", Συγγραφέας: Κ. Καλαματιανός

Το βιβλίο-βοήθημα "Γενική Χημεία για την Γ΄ Λυκείου" περιλαμβάνει την θεωρία (αναλυτικά και συνοπτικά) αλλά και πληθώρα μεθοδολογικά λυμένων ασκήσεων ώστε να βοηθήσει τον υποψήφιο στις επαναλήψεις της ύλης.

Σχήμα  20,5 x 29,2

Eξώφυλλο / Εσωτερικό : Τετραχρωμία

Σελίδες: 417

ΙSBN 978-960-93-2031-3

 Το βιβλίο απευθύνεται κυρίως στο υποψήφιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση αλλά και σε όσους ενδιαφέρονται να καταλάβουν ή να θυμηθούν βασικές έννοιες στην Χημεία και περιλαμβάνει:

• Όλη την αντίστοιχη θεωρία του σχολικού βιβλίου ενότητα προς ενότητα. Η ύλη παρουσιάζεται αναλυτικά, χωρίς λογικά άλματα και σε μορφή συζήτησης (με παραδείγματα από την καθημερινή ζωή, με ερωτήσεις-απαντήσεις, επεξηγήσεις καθώς και με λυμένα παραδείγματα ασκήσεων). Στόχος είναι να μπορούν να προσεγγίσουν νοηματικά την ύλη με μεγαλύτερη ευκολία οι αναγνώστες
• Περισσότερα από 80 σχήματα/εικόνες έτσι ώστε να διευκολύνεται η κατανόηση, η σύνδεση και η αναπαράσταση των εννοιών που υπάρχουν στο κείμενο
• Την θεωρία των ενοτήτων παρουσιασμένη και με συνοπτικό τρόπο σε μία σελίδα σε μορφή διαγραμμάτων ροής (για την επανάληψη της ύλης κάθε ενότητας).
• Την ύλη προηγούμενων τάξεων που θεωρείται απαραίτητη για την κατανόηση των ενοτήτων (δίνεται με μορφή ενθέτου θεωρίας και με συνοπτικό τρόπο)
• Μεγάλο αριθμό μεθοδολογικά λυμένων ασκήσεων (400 λυμένες ασκήσεις βήμα-βήμα) ώστε να βοηθηθεί η εμπέδωση της ύλης κάθε ενότητας ή ομάδας συγγενών ενοτήτων  Συμπεριλαμβάνονται θέματα των πανελλαδικών εξετάσεων της τελευταίας δεκαετίας
• Λυμένες ασκήσεις - παραδείγματα στο τέλος κάθε ενότητας και η διασύνδεσή τους με αντίστοιχες ασκήσεις στο τέλος κάθε κεφαλαίου

Το βιβλίο διατίθεται στα παρακάτω βιβλιοπωλεία (μεταξύ άλλων):  Ιανός (Σταδίου 24, Αθήνα  –  Αριστοτέλους 7, Θεσ/νίκη), Κορφιάτης (Ιπποκράτους 6, Αθήνα) , Γρηγόρη (Σόλωνος 71, Αθήνα) Ελευθερουδάκης,  Πατάκης, Σαββάλας-Βιβλιορυθμός (Ζωοδ. Πηγής 18 & Σόλωνος, Αθήνα), "Βιβλιοεπιλογή" Γ.Χ.  Αναστασάκης (Σόλωνος 110, Αθήνα) , Βιβλιοχώρα (Χαριλάου Τρικούπη 49, Αθήνα), ΒΕΡΓΙΝΑ, ΨΑΡΑΣ (Θεσ/νίκη), ΠΑΙΔΕΙΑ (Κανάρη 11, Λάρισα).

 Λεπτομερής περιγραφή του βιβλίου και αποσπάσματα του δίνονται στον παρακάτω ιστότοπο όπου είναι δυνατό να αγορασθεί και σε ειδική προνομιακή τιμή (περιορισμένος αριθμός βιβλίων).  Για τους τρόπους αγοράς του βιβλίου πατήστε εδώ.  Τα έξοδα αποστολής είναι δωρεάν εντός  Ελλάδας για απλό δέμα.

 https://sites.google.com/site/kalamatianosbooks/

Επαναληπτικά Θέματα Θεωρίας Χημείας Γ Λυκείου

Το βιβλίο-βοήθημα "Γενική Χημεία για την Γ΄ Λυκείου" περιλαμβάνει την θεωρία (αναλυτικά και συνοπτικά) αλλά και πληθώρα μεθοδολογικά λυμένων ασκήσεων ώστε να βοηθήσει τον υποψήφιο στις επαναλήψεις της ύλης.

Σχήμα  20,5 x 29,2

Eξώφυλλο / Εσωτερικό : Τετραχρωμία

Σελίδες: 417

ΙSBN 978-960-93-2031-3

 Το βιβλίο απευθύνεται κυρίως στο υποψήφιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση αλλά και σε όσους ενδιαφέρονται να καταλάβουν ή να θυμηθούν βασικές έννοιες στην Χημεία και περιλαμβάνει:

• Όλη την αντίστοιχη θεωρία του σχολικού βιβλίου ενότητα προς ενότητα. Η ύλη παρουσιάζεται αναλυτικά, χωρίς λογικά άλματα και σε μορφή συζήτησης (με παραδείγματα από την καθημερινή ζωή, με ερωτήσεις-απαντήσεις, επεξηγήσεις καθώς και με λυμένα παραδείγματα ασκήσεων). Στόχος είναι να μπορούν να προσεγγίσουν νοηματικά την ύλη με μεγαλύτερη ευκολία οι αναγνώστες
• Περισσότερα από 80 σχήματα/εικόνες έτσι ώστε να διευκολύνεται η κατανόηση, η σύνδεση και η αναπαράσταση των εννοιών που υπάρχουν στο κείμενο
• Την θεωρία των ενοτήτων παρουσιασμένη και με συνοπτικό τρόπο σε μία σελίδα σε μορφή διαγραμμάτων ροής (για την επανάληψη της ύλης κάθε ενότητας).
• Την ύλη προηγούμενων τάξεων που θεωρείται απαραίτητη για την κατανόηση των ενοτήτων (δίνεται με μορφή ενθέτου θεωρίας και με συνοπτικό τρόπο)
• Μεγάλο αριθμό μεθοδολογικά λυμένων ασκήσεων (400 λυμένες ασκήσεις βήμα-βήμα) ώστε να βοηθηθεί η εμπέδωση της ύλης κάθε ενότητας ή ομάδας συγγενών ενοτήτων  Συμπεριλαμβάνονται θέματα των πανελλαδικών εξετάσεων της τελευταίας δεκαετίας
• Λυμένες ασκήσεις - παραδείγματα στο τέλος κάθε ενότητας και η διασύνδεσή τους με αντίστοιχες ασκήσεις στο τέλος κάθε κεφαλαίου

Το βιβλίο διατίθεται στα παρακάτω βιβλιοπωλεία (μεταξύ άλλων):  Ιανός (Σταδίου 24, Αθήνα  –  Αριστοτέλους 7, Θεσ/νίκη), Κορφιάτης (Ιπποκράτους 6, Αθήνα) , Γρηγόρη (Σόλωνος 71, Αθήνα) Ελευθερουδάκης,  Πατάκης, Σαββάλας-Βιβλιορυθμός (Ζωοδ. Πηγής 18 & Σόλωνος, Αθήνα), "Βιβλιοεπιλογή" Γ.Χ.  Αναστασάκης (Σόλωνος 110, Αθήνα) , Βιβλιοχώρα (Χαριλάου Τρικούπη 49, Αθήνα), ΒΕΡΓΙΝΑ, ΨΑΡΑΣ (Θεσ/νίκη), ΠΑΙΔΕΙΑ (Κανάρη 11, Λάρισα).

 Λεπτομερής περιγραφή του βιβλίου και αποσπάσματα του δίνονται στον παρακάτω ιστότοπο όπου είναι δυνατό να αγορασθεί και σε ειδική προνομιακή τιμή (περιορισμένος αριθμός βιβλίων).  Για τους τρόπους αγοράς του βιβλίου πατήστε εδώ.  Τα έξοδα αποστολής είναι δωρεάν εντός  Ελλάδας για απλό δέμα.

 https://sites.google.com/site/kalamatianosbooks/

Χημεία Θετικής Κατεύθυνσης: Ογκομέτρηση Ασθενούς Οξέος με Ισχυρή Βάση

Η θεωρία και το λυμένο παράδειγμα στο άρθρο αυτό προέρχεται από την ενότητα 2.1.4 του βιβλίου  «Γενική Χημεία Γ΄ Λυκείου Θετικής Κατεύθυνσης» - Κ. Καλαματιανός.   Λεπτομερής παρουσίαση του βιβλίου, αποσπάσματά του και τρόποι αγοράς δίνονται στον ιστότοπο:

  https://sites.google.com/site/kalamatianosbooks  

 Το βιβλίο διατίθετα στον παραπάνω ιστότοπο σε ειδική προνομιακή τιμή.

  

Το βιβλίο διατίθεται στα παρακάτω βιβλιοπωλεία (μεταξύ άλλων):  Ιανός (Σταδίου 24, Αθήνα  –  Αριστοτέλους 7, Θεσ/νίκη), Κορφιάτης (Ιπποκράτους 6, Αθήνα) , Γρηγόρη (Σόλωνος 71, Αθήνα) Ελευθερουδάκης,  Πατάκης, Σαββάλας-Βιβλιορυθμός (Ζωοδ. Πηγής 18 & Σόλωνος, Αθήνα), "Βιβλιοεπιλογή" Γ.Χ.  Αναστασάκης (Σόλωνος 110, Αθήνα) , Βιβλιοχώρα (Χαριλάου Τρικούπη 49, Αθήνα), ΒΕΡΓΙΝΑ, ΨΑΡΑΣ (Θεσ/νίκη), ΠΑΙΔΕΙΑ (Κανάρη 11, Λάρισα).

Στην ενότητα αυτή εξηγείται:

1.  Πως προσδιορίζεται η συγκέντρωση ενός διαλύματος ασθενούς οξέος  με την βοήθεια μίας ισχυρής βάσης γνωστής συγκέντρωσης. Η διαδικασία ποσοτικού προσδιορισμού μίας ουσίας με μέτρηση του όγκου διαλύματος γνωστής συγκέντρωσης (πρότυπου διαλύματος) που χρειάζεται για την πλήρη αντίδραση με την ουσία λέγεται ογκομέτρηση.
2. Πώς προσδιορίζεται το ισοδύναμο σημείο της ογκομέτρησης
3. Πώς σχεδιάζεται η καμπύλη ογκομέτρησης και η χρησιμότητά της για αναλυτικούς σκοπούς

Στο τέλος του θεωρητικού τμήματος της ενότητας δίνεται μία λυμένη άσκηση-παράδειγμα για την καλλίτερη κατανόηση.
Μέρος της ενότητας αυτής όπως εμφανίζεται στο βιβλίο δίνεται εδώ.

Χημεία Κατεύθυνσης: Ογκομέτρηση Ισχυρού Οξέος (HCl) με Ισχυρή Βάση (NaOH) (Πείραμα-Παρουσίαση)

Στο πείραμα στο video παρουσιάζεται η ογκομέτρηση ενός ισχυρού οξέος (HCl, αγνώστου συγκέντρωσης) με μία ισχυρή βάση (NaOH, γνωστής συγκέντρωσης (Molarity)). Με τον τρόπο αυτό μπορεί να προσδιορισθεί η συγκέντρωση (Molarity) του HCl στο διάλυμα του οξέος (ή διαφορετικά γίνεται προσδιορισμός του τίτλου του οξέος).

Τα βασικά βήματα στο πείραμα / παρουσίαση είναι:

1. Σε κωνική φιάλη προστίθενται 20 ml διαλύματος HCl αγνώστου συγκέντρωσης
2. Στην φιάλη προστίθενται 2 σταγόνες κατάλληλου δείκτη (ο δείκτης πρέπει να αλλάζει χρώμα όταν το pH του διαλύματος γίνεται ουδέτερο, μόλις επιτευχθεί η εξουδετέρωση). Στην συγκεκριμένη περίπτωση ο δείκτης είναι άχρωμος σε όξινο περιβάλλον αλλά γίνεται ροζ σε αλκαλικό περιβάλλον)
3. Σε προχοίδα προστίθεται διάλυμα NaOH γνωστής συγκέντρωσης (Molarity)
4. Το διάλυμα NaOH προστίθεται στο οξύ γρήγορα αρχικά και σταγόνα-σταγόνα όταν το χρώμα του διαλύματος γίνεται ροζ. Στο σημείο που το διάλυμα γίνεται για πρώτη φορά ρόζ σταματάει η προσθήκη διαλύματος NaOH.
5. Στο σημείο αυτό διαβάζουμε στην προχοίδα την ένδειξη του καταναλωθέντος διαλύματος NaOH. Στο σημείο ακριβώς αυτό έχει επιτευχθεί η εξουδετέρωση του ΗCl από το NaOH (το σημείο ονομάζεται ισοδύναμο σημείο). Στην συγκεκριμένη περίπτωση απαιτήθηκαν 46,02 ml διαλύματος ΝaOH για την εξουδετέρωση των 20 ml διαλύματος HCl
6. Στο ισοδύναμο σημείο ισχύει mol HCl (nHCl) = mol NaOH (nNaOH)  

Ογκομέτρηση (Οξυμετρία και Αλκαλιμετρία) - Θεωρία και Ασκηση-Παράδειγμα

Η θεωρία και το λυμένο παράδειγμα στο άρθρο αυτό προέρχεται από την ενότητα 2.1.4 του βιβλίου  «Γενική Χημεία Γ΄ Λυκείου Θετικής Κατεύθυνσης» - Κ. Καλαματιανός.   Λεπτομερής παρουσίαση του βιβλίου, αποσπάσματά του και τρόποι αγοράς δίνονται στον ιστότοπο:

  https://sites.google.com/site/kalamatianosbooks  

 Το βιβλίο διατίθετα στον παραπάνω ιστότοπο σε ειδική προνομιακή τιμή.

  

Το βιβλίο διατίθεται στα παρακάτω βιβλιοπωλεία (μεταξύ άλλων):  Ιανός (Σταδίου 24, Αθήνα  –  Αριστοτέλους 7, Θεσ/νίκη), Κορφιάτης (Ιπποκράτους 6, Αθήνα) , Γρηγόρη (Σόλωνος 71, Αθήνα) Ελευθερουδάκης,  Πατάκης, Σαββάλας-Βιβλιορυθμός (Ζωοδ. Πηγής 18 & Σόλωνος, Αθήνα), "Βιβλιοεπιλογή" Γ.Χ.  Αναστασάκης (Σόλωνος 110, Αθήνα) , Βιβλιοχώρα (Χαριλάου Τρικούπη 49, Αθήνα), ΒΕΡΓΙΝΑ, ΨΑΡΑΣ (Θεσ/νίκη), ΠΑΙΔΕΙΑ (Κανάρη 11, Λάρισα).

Στην ενότητα αυτή εξηγείται:

1.  Πως προσδιορίζεται η συγκέντρωση ενός διαλύματος οξέος ή βάσης με την βοήθεια μίας άλλης βάσης ή οξέος αντίστοιχα γνωστής συγκέντρωσης. Η διαδικασία ποσοτικού προσδιορισμού μίας ουσίας με μέτρηση του όγκου διαλύματος γνωστής συγκέντρωσης (πρότυπου διαλύματος) που χρειάζεται για την πλήρη αντίδραση με την ουσία λέγεται ογκομέτρηση.
2. Το ισοδύναμο σημείο ογκομέτρησης
3. Η καμπύλη ογκομέτρησης και η χρησιμότητά της για αναλυτικούς σκοπούς
4. Η ογκομέτρηση ισχυρού οξέος με ισχυρή βάση και δίνεται μία λυμένη σχετική άσκηση-παράδειγμα

Μέρος της ενότητας αυτής όπως εμφανίζεται στο βιβλίο δίνεται εδώ.
Για μία παρουσίαση ογκομέτρησης ισχυρού οξέος με ισχυρή βάση δές το video στο άρθρο.

Χημεία Γ Λυκείου Θετικής Κατεύθυνσης - Επαναλήψεις Υλης - 400 Μεθοδολογικά Λυμένες Ασκήσεις : Βιβλίο-Βοήθημα "Γενική Χημεία Γ΄Λυκείου Θετικής Κατεύθυνσης", Συγγραφέας: Κώστας Καλαματιανός

Το βιβλίο-βοήθημα "Γενική Χημεία για την Γ΄ Λυκείου" περιλαμβάνει την θεωρία (αναλυτικά και συνοπτικά) αλλά και πληθώρα μεθοδολογικά λυμένων ασκήσεων ώστε να βοηθήσει τον υποψήφιο στις επαναλήψεις της ύλης.

Σχήμα  20,5 x 29,2

Eξώφυλλο / Εσωτερικό : Τετραχρωμία

Σελίδες: 417

ΙSBN 978-960-93-2031-3

 Το βιβλίο απευθύνεται κυρίως στο υποψήφιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση αλλά και σε όσους ενδιαφέρονται να καταλάβουν ή να θυμηθούν βασικές έννοιες στην Χημεία και περιλαμβάνει:

• Όλη την αντίστοιχη θεωρία του σχολικού βιβλίου ενότητα προς ενότητα. Η ύλη παρουσιάζεται αναλυτικά, χωρίς λογικά άλματα και σε μορφή συζήτησης (με παραδείγματα από την καθημερινή ζωή, με ερωτήσεις-απαντήσεις, επεξηγήσεις καθώς και με λυμένα παραδείγματα ασκήσεων). Στόχος είναι να μπορούν να προσεγγίσουν νοηματικά την ύλη με μεγαλύτερη ευκολία οι αναγνώστες
• Περισσότερα από 80 σχήματα/εικόνες έτσι ώστε να διευκολύνεται η κατανόηση, η σύνδεση και η αναπαράσταση των εννοιών που υπάρχουν στο κείμενο
• Την θεωρία των ενοτήτων παρουσιασμένη και με συνοπτικό τρόπο σε μία σελίδα σε μορφή διαγραμμάτων ροής (για την επανάληψη της ύλης κάθε ενότητας).
• Την ύλη προηγούμενων τάξεων που θεωρείται απαραίτητη για την κατανόηση των ενοτήτων (δίνεται με μορφή ενθέτου θεωρίας και με συνοπτικό τρόπο)
• Μεγάλο αριθμό μεθοδολογικά λυμένων ασκήσεων (400 λυμένες ασκήσεις βήμα-βήμα) ώστε να βοηθηθεί η εμπέδωση της ύλης κάθε ενότητας ή ομάδας συγγενών ενοτήτων  Συμπεριλαμβάνονται θέματα των πανελλαδικών εξετάσεων της τελευταίας δεκαετίας
• Λυμένες ασκήσεις - παραδείγματα στο τέλος κάθε ενότητας και η διασύνδεσή τους με αντίστοιχες ασκήσεις στο τέλος κάθε κεφαλαίου

Το βιβλίο διατίθεται στα παρακάτω βιβλιοπωλεία (μεταξύ άλλων):  Ιανός (Σταδίου 24, Αθήνα  –  Αριστοτέλους 7, Θεσ/νίκη), Κορφιάτης (Ιπποκράτους 6, Αθήνα) , Γρηγόρη (Σόλωνος 71, Αθήνα) Ελευθερουδάκης,  Πατάκης, Σαββάλας-Βιβλιορυθμός (Ζωοδ. Πηγής 18 & Σόλωνος, Αθήνα), "Βιβλιοεπιλογή" Γ.Χ.  Αναστασάκης (Σόλωνος 110, Αθήνα) , Βιβλιοχώρα (Χαριλάου Τρικούπη 49, Αθήνα), ΒΕΡΓΙΝΑ, ΨΑΡΑΣ (Θεσ/νίκη), ΠΑΙΔΕΙΑ (Κανάρη 11, Λάρισα).

 Λεπτομερής περιγραφή του βιβλίου και αποσπάσματα του δίνονται στον παρακάτω ιστότοπο όπου είναι δυνατό να αγορασθεί και σε ειδική προνομιακή τιμή (περιορισμένος αριθμός βιβλίων).  Για τους τρόπους αγοράς του βιβλίου πατήστε εδώ.  Τα έξοδα αποστολής είναι δωρεάν εντός  Ελλάδας για απλό δέμα.

 https://sites.google.com/site/kalamatianosbooks/

Χημεία Γ΄ Λυκείου: Λυμένα Θέματα Πανελλαδικών Προηγούμενων Ετών

Λυμένα θέματα πανελλαδικών προηγούμενων ετών με επεξήγηση και σχετική μεθοδολογία περιέχονται στο βιβλίο-βοήθημα  «Γενική Χημεία Γ΄ Λυκείου Θετικής Κατεύθυνσης» - Κ. Καλαματιανός (λυμένα θέματα της περιόδου 2004-2010 δίνονται στον ιστότοπο).   Λεπτομερής παρουσίαση του βιβλίου, αποσπάσματά του και τρόποι αγοράς δίνονται στον ιστότοπο:

  https://sites.google.com/site/kalamatianosbooks  

 Το βιβλίο διατίθετα στον παραπάνω ιστότοπο σε ειδική προνομιακή τιμή.

  

Το βιβλίο διατίθεται στα παρακάτω βιβλιοπωλεία (μεταξύ άλλων):  Ιανός (Σταδίου 24, Αθήνα  –  Αριστοτέλους 7, Θεσ/νίκη), Κορφιάτης (Ιπποκράτους 6, Αθήνα) , Γρηγόρη (Σόλωνος 71, Αθήνα) Ελευθερουδάκης,  Πατάκης, Σαββάλας-Βιβλιορυθμός (Ζωοδ. Πηγής 18 & Σόλωνος, Αθήνα), "Βιβλιοεπιλογή" Γ.Χ.  Αναστασάκης (Σόλωνος 110, Αθήνα) , Βιβλιοχώρα (Χαριλάου Τρικούπη 49, Αθήνα), ΒΕΡΓΙΝΑ, ΨΑΡΑΣ (Θεσ/νίκη), ΠΑΙΔΕΙΑ (Κανάρη 11, Λάρισα).

Λυμένα θέματα της περιόδου 2004-2010 δίνονται εδώ.

Χημεία Γ Λυκείου Θετικής Κατεύθυνσης: Προσδιορισμός του pH Διαλύματος με την χρήση Πεχαμετρικού Χαρτιού και Πεχαμέτρου

Η θεωρία στο άρθρο αυτό προέρχεται από την ενότητα 2.1.4 του βιβλίου  «Γενική Χημεία Γ΄ Λυκείου Θετικής Κατεύθυνσης» - Κ. Καλαματιανός.   Λεπτομερής παρουσίαση του βιβλίου, αποσπάσματά του και τρόποι αγοράς δίνονται στον ιστότοπο:

  https://sites.google.com/site/kalamatianosbooks  

 Το βιβλίο διατίθετα στον παραπάνω ιστότοπο σε ειδική προνομιακή τιμή.

  

Το βιβλίο διατίθεται στα παρακάτω βιβλιοπωλεία (μεταξύ άλλων):  Ιανός (Σταδίου 24, Αθήνα  –  Αριστοτέλους 7, Θεσ/νίκη), Κορφιάτης (Ιπποκράτους 6, Αθήνα) , Γρηγόρη (Σόλωνος 71, Αθήνα) Ελευθερουδάκης,  Πατάκης, Σαββάλας-Βιβλιορυθμός (Ζωοδ. Πηγής 18 & Σόλωνος, Αθήνα), "Βιβλιοεπιλογή" Γ.Χ.  Αναστασάκης (Σόλωνος 110, Αθήνα) , Βιβλιοχώρα (Χαριλάου Τρικούπη 49, Αθήνα), ΒΕΡΓΙΝΑ, ΨΑΡΑΣ (Θεσ/νίκη), ΠΑΙΔΕΙΑ (Κανάρη 11, Λάρισα).

Μέχρι τώρα έχουμε εξηγήσει με αρκετή λεπτομέρεια τα παρακάτω:

•  Τι λέμε pH ενός διαλύματος (τον ορισμό του)
•  Πώς υπολογίζεται το pH ενός διαλύματος
•  Πώς μπορεί να «κρατηθεί» σχετικά σταθερό το pH ενός διαλύματος (χρήση ρυθμιστικού διαλύματος)

 Εκείνο όμως το οποίο δεν έχει συζητηθεί ακόμη είναι πώς μπορεί να μετρηθεί πειραματικά το pH ενός διαλύματος.
Υπάρχουν δύο βασικοί τρόποι:

•  Χρήση δεικτών οξέων-βάσεων
•  Χρήση πεχαμέτρου

Στο παρακάτω video παρουσιάζονται και οι δύο τρόποι: i) Αρχικά μέτρηση του pH διαλύματος με την χρήση δεικτών οξέων-βάσεων  ii) Με την χρήση πεχαμέτρου:

Χημεία Θετικής Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου: Προσδιορισμός του pH Διαλύματος με Δείκτες Οξέων-Βάσεων

Η θεωρία στο άρθρο αυτό προέρχεται από την ενότητα 2.1.4 του βιβλίου  «Γενική Χημεία Γ΄ Λυκείου Θετικής Κατεύθυνσης» - Κ. Καλαματιανός.   Λεπτομερής παρουσίαση του βιβλίου, αποσπάσματά του και τρόποι αγοράς δίνονται στον ιστότοπο:

  https://sites.google.com/site/kalamatianosbooks  

 Το βιβλίο διατίθετα στον παραπάνω ιστότοπο σε ειδική προνομιακή τιμή.

  

Το βιβλίο διατίθεται στα παρακάτω βιβλιοπωλεία (μεταξύ άλλων):  Ιανός (Σταδίου 24, Αθήνα  –  Αριστοτέλους 7, Θεσ/νίκη), Κορφιάτης (Ιπποκράτους 6, Αθήνα) , Γρηγόρη (Σόλωνος 71, Αθήνα) Ελευθερουδάκης,  Πατάκης, Σαββάλας-Βιβλιορυθμός (Ζωοδ. Πηγής 18 & Σόλωνος, Αθήνα), "Βιβλιοεπιλογή" Γ.Χ.  Αναστασάκης (Σόλωνος 110, Αθήνα) , Βιβλιοχώρα (Χαριλάου Τρικούπη 49, Αθήνα), ΒΕΡΓΙΝΑ, ΨΑΡΑΣ (Θεσ/νίκη), ΠΑΙΔΕΙΑ (Κανάρη 11, Λάρισα).

Μέχρι τώρα έχουμε εξηγήσει με αρκετή λεπτομέρεια τα παρακάτω:

•  Τι λέμε pH ενός διαλύματος (τον ορισμό του)
•  Πώς υπολογίζεται το pH ενός διαλύματος
•  Πώς μπορεί να «κρατηθεί» σχετικά σταθερό το pH ενός διαλύματος (χρήση ρυθμιστικού διαλύματος)

 Εκείνο όμως το οποίο δεν έχει συζητηθεί ακόμη είναι πώς μπορεί να μετρηθεί πειραματικά το pH ενός διαλύματος.
Υπάρχουν δύο βασικοί τρόποι:

•  Χρήση δεικτών οξέων-βάσεων
•  Χρήση πεχαμέτρου

 Tί ουσίες είναι οι δείκτες;

Οι δείκτες οξέων-βάσεων είναι συνήθως ασθενή οργανικά οξέα ή ασθενείς οργανικές βάσεις και έχουν την ιδιότητα να εμφανίζουν διαφορετικό χρώμα ανάλογα με το pH του διαλύματος μέσα στο οποίο βρίσκονται.

 Πώς προετοιμάζονται οι δείκτες στο εργαστήριο;

 Συνήθως είναι στερεές ουσίες οι οποίες διαλύονται σε κατάλληλο διαλύτη (π.χ. αιθανόλη) και μερικές σταγόνες του διαλύματος που προκύπτει προστίθεται στο διάλυμα του οποίου θέλουμε κατά προσέγγιση να προσδιορίσουμε το pH.  [1]

Ονομάζονται δείκτες γιατί όταν μερικές σταγόνες του διαλύματος τους προστίθενται σε ένα διάλυμα το χρώμα που παίρνει το διάλυμα δείχνει κατά προσέγγιση το pH του. 

 Πώς όμως δρα ο δείκτης και πώς εξηγείται ότι το χρώμα του αλλάζει καθώς μεταβάλλεται το pH του διαλύματος μέσα στο οποίο βρίσκεται;

 Ο δείκτης είναι ένα ασθενές οξύ ή μία ασθενής βάση που στην μη ιοντισμένη μορφή του έχει διαφορετικό χρώμα από ότι στην ιοντισμένη μορφή του. Για παράδειγμα εάν ο ιοντισμός του δείκτη παρασταθεί με την εξίσωση:

ΗΔ   +  H₂O          Δ^-   +  H₃O⁺                 [2.20]

τότε στην μη ιοντισμένη μορφή του (ΗΔ) έχει άλλο χρώμα (π.χ. κίτρινο) από ότι στην ιοντισμένη μορφή του (Δ^-) (που π.χ έχει κόκκινο χρώμα). Με σταδιακή προσθήκη οξέος η ισορροπία [2.20] μετατοπίζεται προς τα αριστερά οπότε το κίτρινο χρώμα επικρατεί στο διάλυμα. Αντίθετα, με προσθήκη βάσης η ισορροπία μετατοπίζεται προς τα δεξιά οπότε το κόκκινο χρώμα επικρατεί.

 Για να προσδιορισθεί η περιοχή αλλαγής χρώματος του δείκτη αρκεί να γραφεί η εξίσωση των Ηenderson-Hasselbach για την περίπτωσή του:

 pH = pk_a + log [Δ^-] / [HΔ]      [2.21]

όπου k_a είναι η σταθερά ιοντισμού του δείκτη ΗΔ.

 Πειραματικά αποδεικνύεται ότι όταν 90% ή περισσότερο από τον δείκτη βρίσκεται ως ΗΔ (δηλαδή όταν [Δ^-] / [HΔ] ≈ 0,1) τότε το χρώμα του  ΗΔ επικρατεί στο διάλυμα και έτσι εμφανίζεται κίτρινο. Εάν 90% ή περισσότερο από τον δείκτη βρίσκεται ως Δ^-  (δηλαδή όταν [Δ^-] / [HΔ] ≈ 10) τότε το χρώμα του  Δ^- επικρατεί στο διάλυμα και έτσι εμφανίζεται κόκκινο. Αντικαθιστώντας τους παραπάνω λόγους στην εξίσωση των Ηenderson-Hasselbach βρίσκεται η περιοχή pH όπου αλλάζει χρώμα ο δείκτης:

 pH = pk_a + log [Δ^-] / [HΔ] = pk_a + log(0,1) = pk_a – 1       [2.22]

  και

 pH = pk_a + log [Δ^-] / [HΔ] = pk_a + log(10) = pk_a + 1        [2.23]

Όταν [Δ^-] = [HΔ] τότε pH = pk_a και το χρώμα του δείκτη είναι ένα «μείγμα» κίτρινου και κόκκινου δηλαδή εμφανίζεται να έχει πορτοκαλί χρώμα.

Aπό τις σχέσεις [2.22] και [2.23] προκύπτει ότι ο δείκτης αλλάζει χρώμα μεταξύ δύο μονάδων pH (όταν το pH είναι μεταξύ των τιμών pk_a + 1 και  pk_a - 1). 

 Γενικά λοιπόν για πρωτολυτικούς δείκτες τύπου ΗΔ με σταθερά ιοντισμού k_a ισχύει:

 Αν pH < pk_a – 1, τότε επικρατεί το χρώμα του ΗΔ (μη ιοντισμένη μορφή)

Αν pH > pk_a + 1, τότε επικρατεί το χρώμα του Δ^- (ιοντισμένη μορφή)
 Αν pH = pk_a τότε το χρώμα είναι ένα «μείγμα» του χρώματος του ΗΔ και του Δ^-.

 Στο video που δίνεται παρακάτω παρουσιάζεται η μεταβολή στο χρώμα ενός δείκτη καθώς το pH του διαλύματος μέσα στο οποίο βρίσκεται μεταβάλεται από ουδέτερο (pH του απεσταγμένου νερού) σε αλκαλικό και κατόπιν από αλκαλικό σε όξινο:

---

[1] Δείκτες υπάρχουν όμως σήμερα και σε μορφή χαρτιού (γνωστό ως πεχαμετρικό χαρτί). Το χαρτί εμποτίζεται κατάλληλα με ένα ή περισσότερους δείκτες επιτρέποντας έτσι να προσδιορίζεται το pH σε μεγάλο εύρος. Οταν τοποθετηθεί το πεχαμετρικό χαρτί μέσα σε διάλυμα του οποίου θέλουμε να βρούμε το pH ο συνδυασμός των χρωμάτων που παίρνουν οι δείκτες στο χαρτί συγκρίνεται με κατάλληλο πίνακα συνδυασμού χρωμάτων και pH. Το παρακάτω video είναι αρκετά διαφωτιστικό:

---